Nεότερα δεδομένα στην εξέλιξη του εμβολίου έναντι στον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV)
Γιώργος Kαρατσάης, Μαρία Εξηντάρη, Γεωργία Γκιούλα, Μαρία Χριστοφορίδου, Αγγελική Μελίδου
Μικροβιολογικό εργαστήριο, Ιατρική σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης,Ελλάδα
Ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός αποτελεί μια από τις σημαντικότερες αιτίες ιογενών λοιμώ-
ξεων κατώτερου αναπνευστικού σε βρέφη και παιδιά παγκοσμίως. Συχνά προκαλεί σοβαρές
ακόμη και θανατηφόρες λοιμώξεις ειδικότερα σε παιδιά ηλικίας κάτω των έξι μηνών και συγ-
κεκριμένα θεωρείται η αιτία για το ένα τρίτο των θανάτων που προκαλούνται από λοιμώξεις
κατώτερου αναπνευστικού στον πρώτο χρόνο της ζωής. Σήμερα δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο
έναντι του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού. H ανοσοπροφύλαξη με το μονοκλωνικό
αντίσωμα palivizumab χρησιμοποιείται για την πρόληψη της λοίμωξης σε πολύ πρόωρα
νεογνά και σε άτομα υψηλού κινδύνου. Tις περασμένες δεκαετίες έγιναν προσπάθειες για τη
δημιουργία εμβολίου από ζώντες εξαθενημένους ιούς, που όμως έχουν αμφισβητηθεί λόγω
των πιθανών επιπλοκών τους. Τα τελευταία χρόνια έχουν προκύψει πολλά υποψήφια εμβόλια
έναντι του ιού, τα οποία χρησιμοποιούν διάφορες τεχνολογίες και στοχεύουν σε διάφορούς
υπερπληθυσμούς και ηλικίες. Στη συγκεκριμένη ανασκόπηση παρουσιάζεται η τρέχουσα κατάσταση
στις προσπάθειες για τη δημιουργία εμβολίου έναντι του αναπνευστικού συγκυτιακού
ιού. Εξήντα υποψήφια εμβόλια βρίσκονται υπό δημιουργία αυτή τη στιγμή εκ των οποίων τα
16 είναι υπό κλινικές δοκιμές.
Λέξεις κλειδιά: Αναπνευστικός συγκυτιακός ιός, RSV, εμβόλιο
Το εμβόλιο κατά του ιού HIV: μια ατέρμονη μάχη 30 χρόνων
Αλέξανδρος Ζαφειρόπουλος, Γεώργιος Σουρβίνος
Εργαστήριο Κλινικής Ιολογίας, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο, Κρήτη
Σχεδόν 30 χρόνια μετά την ανακάλυψη του ιού HIV, η δημιουργία ενός πραγματικά
προστατευτικού εμβολίου δεν έχει ακόμα καταστεί δυνατή. Η πρώτη γενιά εμβολίων
για τον ιό HIV που ξεκίνησε σχεδόν αμέσως μετά την ανακάλυψή του το 1984, βασίστηκε
στη χρήση απλών καθαρισμένων πρωτεϊνών του ιού. Είκοσι χρόνια μετά, αυτή η γενιά εμβολίων
ολοκληρώθηκε ανεπιτυχώς το 2003, με την δοκιμή αποτελεσματικότητας τρίτης φάσης να αποτυγχάνει
χαρακτηριστικά. Η δεύτερη γενιά εμβολίων, τα οποία στόχευαν στην διέγερση anti-HIV CD8+
κυττάρων, ξεκίνησε το 1990. Τα αποτελέσματα αυτής, έδειξαν ότι η επαγωγή αποτελεσματικής
κυτταροτοξικής απάντησης δεν θα ήταν εύκολη υπόθεση. Η τρίτη και πλέον σύγχρονη γενιά
εμβολίων, ακολουθεί ένα συνδυασμό των δύο παραπάνω μεθόδων. Αποτελέσματα αυτής της
γενιάς εμβολίων αναμένονται τα επόμενα χρόνια.
Λέξεις κλειδιά: HIV, εμβόλια, κυτταροτοξική απάντηση,κλινικές δοκιμές
Αντιμικροβιακή δράση φυτικών αιθέριων ελαίων αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών
Σταυρούλα Μαμούχα, Αναστασία Προμπονά
Ινστιτούτο Βιοεπιστημών και Εφαρμογών, Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ,
Αγ. Παρασκευή, Αττική
Η Ελλάδα φιλοξενεί τη μεγαλύτερη φυτική ποικιλότητα ανά μονάδα επιφάνειας στη γεωγρα-
φική περιοχή της Μεσογειακής λεκάνης, η οποία περιλαμβάνεται στα «θερμά σημεία» βιοποι-
κιλότητας του πλανήτη (Global Biodiversity Hot Spots). Είναι γνωστό ότι στην Ελλάδα φύονται
6.600 είδη και υποείδη αγγειόσπερμων από τα οποία 500-600 χαρακτηρίζονται ως αρωματικά
και φαρμακευτικά φυτά (Α.Φ.Φ.). Η εντατική έρευνα και βιοτεχνολογική αξιοποίηση των Α.Φ.Φ.
οδήγησε τα τελευταία χρόνια σε ανάπτυξη του πρωτογενούς αγροτικού τομέα και στη δημι-
ουργία νέων, σύγχρονων μονάδων καλλιέργειας. Στην παρούσα εργασία επιλέχθηκαν αιθέρια
έλαια Α.Φ.Φ. τα οποία εξετάστηκαν για την αντιμικροβιακή τους δράση. Ο σκοπός της έρευνας
είναι η επιλογή φυτικών εκχυλισμάτων ή/και αιθερίων ελαίων με αντιμικροβιακή δράση, τα
οποία θα χρησιμοποιηθούν ως φυσικά συντηρητικά σε προϊόντα κοσμετολογίας φυτικής προ-
έλευσης. Για τις βιοδοκιμές χρησιμοποιήθηκαν φυτικά αιθέρια έλαια και τέσσερα πρότυπα βα-
κτηριακά στελέχη, τρία Gram-θετικά (Staphylococcus aureus ATCC29213, Bacillus subtilis
ATCC9372, Micrococcus luteus ATCC934) και ένα Gram-αρνητικό (Escherichia coli ATCC25922).
Εφαρμόστηκε η μέθοδος Διάχυσης δίσκων Αντιμικροβιακής ουσίας σε Άγαρ (Disk Diffusion
Assay). Τα πιο δραστικά αιθέρια έλαια ήταν από τα είδη του γένους Citrus. Σημαντικότερη ήταν
η αναστολή ανάπτυξης των Gram-θετικών μικροοργανισμών.
Λέξεις κλειδιά: αρωματικά-φαρμακευτικά φυτά, αιθέρια έλαια, αντιμικροβιακή δράση
Ο Παναγιώτης Παμπούκης και το βιβλίο του «Ο Αγών κατά της Φθίσεως» (1927), ως παράδειγμα εκλαϊκευμένης ιατρικής γνώσης
Κων/νος Τσιάμης1, Γεωργία Βρυώνη1, Καλλιόπη Θεοδωρίδου1, Γεώργιος Ισμαήλος2,
Αθανάσιος Τσακρής1
1Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή, Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
2Ερευνητικό και Πειραματικό Κέντρο ELPEN A.E.
Η εργασία παρουσιάζει το βιβλίο «Ο Αγών κατά της Φθίσεως» το οποίο εκδόθηκε από τον μικρο-
βιολόγο Παναγιώτη Παμπούκη, το 1927. Ο Παναγιώτης Παμπούκης ανήκει στη γενιά των πρωτο-
πόρων Ελλήνων μικροβιολόγων των αρχών του 20ού αιώνα που ασχολήθηκαν με τα προβλήματα
της δημόσιας υγείας. Το 1925, ο Παμπούκης θα ιδρύσει την Ελληνική Αντιφθισική Εταιρεία και το
βιβλίο του θα αποτελέσει ένα μέσο εκλαΐκευσης των ιατρικών γνώσεων για τη φυματίωση. Το βι-
βλίο κατέρριπτε τη «μυθολογία» της φυματίωσης και τις κοινωνικές εμμονές, δίνοντας απαντήσεις
σε ερωτήματα σχετικά με τη μετάδοση της νόσου, την προφύλαξη, τη συμβίωση υγειών και ασθε-
νών ατόμων κ.ά. «Ο Αγών κατά της Φθίσεως» δεν στοχοποιούσε ούτε κατηγορούσε κάποια κοι-
νωνική ομάδα, αλλά έθετε προ των ευθυνών τους ασθενείς και υγιείς. Επίσης, ο Παμπούκης δίνει
το στίγμα για το πρόβλημα της λανθάνουσας φυματίωσης και το ρόλο της ως δεξαμενή της φυ-
ματίωσης. Ενενήντα χρόνια μετά την έκδοση, το βιβλίο αποδεικνύει τη διαχρονική αξία της σωστής
ενημέρωσης των πολιτών σε θέματα υγείας στο πλαίσιο της προαγωγής υγείας.
Λέξεις κλειδιά: Ελλάδα, Ιστορία Μικροβιολογίας, Παναγιώτης Παμπούκης,Φυματίωση